Malperek bê sansûr e

Malperek bê sansûr e, hay ji xwe hebin!

info@lotikxane.coinfo@lotikxane.com

GELO 259 MAÇ WENDAKIRIN BAŞE, YAN DI 30 SALÎ DE TIŞTEK NE BI DESTXISTIN BAŞE.

Çend sal berê , dema ku rojnamevanekî ji antrenorê bi nav û deng Sven. G. Eriksson dipirsî:Tu çawa karî zarokên milyoner idare biki.? Wî wisa bersiv dida:

``Gelek ji van xortana nikarîbûne xwendina xwe ya lise jî biqedînin, lê belê niha milyonerin û ji alî gelekan ve tên nasîn. Di paş her golî da xwe şirîkê xwedê bixwe dihesibînin. Bi rastî jî wek antrenor îdarekirina wan gelek zore``

Vêca wan rojana gava min di kovarekê da xwend ku universitêk li Kalîfornîyayê ku heta niha di warê curbe cur da 32 nobel bidestxistîye, di sporê de dile meriv bi wan dişewite.

Taximê basketbolê ya vê unîversîtê di 22 salan de, di basketbolê da di yek maçekê da jî bi ser neketîye.Yanî 259 maçin ku zora tu kesî nebirine.

Gelo çima nikarîbûne zora kesî bibin? Ma telebên unîversitekê weha serfiraz dibe ku korefêhmin? Yan nikarin xwe bixin bin disiplîna antramanan?

Ü bi serve dike: ”Eger em rojek di sporê da bipêşkevin tê vl manê ku emê di fizîk û matematîkê da bipaşkevin.``

Wexta meriv di matematîk û fizîkê da serkeftî be, naye vê manê ku meriv wê di sporê da jî pir baş be.

Her tişt tercîh e. Meriv tercîha xwe dike û li gor wê kar û barê xwe dike.

Yanî ,eger merivek tercîha xwe li ser zanistîyê kiribe, wê di wî beşî da bipêşkeve. Eger terciha xwe li ser tamîra ereban kiribe wê bibe tamîrkerekî baş.

Dîsa li gor socialpsîkolojîyê, ji bona meriv di karekî de bibe profesional û serkeftî be gereke meriv 10 hezar seatan antraman bike.

Başe, siyasetvanên me yên bakurê Kurdistanê, bi taybet evên ku 30 salin dev ji serokatîyê yan jî dev ji serokatîya partîyên xwe bernadin û bûne wek qijnîyekî di canê rexistina xwe da, gelo bûne siyasetvanên profesyonel?

Evan ``sîyasetvanan ``30 salin eynî antremanê dikin . 30 X 365 =10950 roj X 8 saat dike 87.600 hezar seat. Bavo em bejin 80 hezar seat!

Yani 8 qat ji yekî normal biaqil zêdetir antremana sîyasetê kirine û dîsa jî nebûne profesîonel. Ma mimkune ku ewqas korefêhm bin.?

Na na . Bi pîr û pexemberan, ne sosyolag û ne psîkolog û ne jî antrenorê herî bi nav û deng nizanin çi dibêjin.

Meriv gerek heqê siyasetvanên me nexwe. Di warê ku yeki girtî û esîr emir bide wan û ew jî bi cîh bînin,di warê ku pêşîya çakêtên xwe bigrin, bêjin ``ez benî ``û ranta aborî û sîyasî ji Kurdistana başûr bistînin, bûne super profesîonal!

Aborînas û matematîkerên ku di warê aborîyê da nîşana Nobel jî stendine nikarin wek wan hesabê kongran û netîcên wê yên aborî bikin..

Dê û bav ji tecrubûn xwe pê zanin ku ji bo xortên / keçên nûgîhayî “govend xweşe, lê bixwe gerek ne di govendê da bin”.

Gava min xwest ku emê serîkî li bajarê Wanê xin, minaqaşek bê mane di navbera min û xortên me yê nûkemilî da dest pê kir.

Ew bi xwe li nav erebê bû, le ji mp3 a xwe, bi rocka Rojhan Beken ku kare bi hêsanî perdeya guhe hêstirekê biqetîne, ketibû nav xeyalên xortanîyê.

Gava cenderma li nêzî gundekî em sekinandin, eleqa wî ji bo derdora wî ra şîyar bû.

Di navbera pîrejinek û xortekî da qewmandinek çêbûbû. Cendirme dixwestin kesekî ku ne ji gund be tercumanîya pîreka extîyar bike.

Li koşekê du merivên bi krawat û pîrekek qirmiçandî, hur û extiyar rûniştibû .

Li serê pîrejinê mendîlek spî, li dora wê destmalek qehweyî hatibû girêdan. Fîstanekî reş bi gulên bicçûk yên zer li ser bû. Te digo qey emrê wê li qereqolan derbas bûye. Çi li derûdora wê diqelibîya qet ne xema wê bû.

Di her kêlîyekê de bi kefçî çaya xwe bi dengekî bilind qedeha çaya xwe lihev dixist û carna şekirekî nû davêt çaya xwe. Çaya xwe weha fir dikir ku denge fira wê bala meriv dikşand . Her kes vedigerin û lê mêze dikir lê wê dîsa çaya xwe bi fire mezin vedixwar.

Kurê min yê 14 salî bi ecêbmayî li nexembûna pîrejinê û qir qelebalixa nav qereqolê mêze dikir.

Pîrejin. Ez wek niha li hewşa xanîyê xwe ku berê wî bi nava rez û bostanê min mêze dike, rûniştibûn. Yekî xwe ji ser dîwar da avêt û ket nava rezê min.

Pîrejin: Tirîyê rezê min îsal pir bû û min go de ka bila hinek ji xwe re bibe.

Pîrejin:Roja din sepetek di destê wî da û ji derîvê malê ve hat, li min mêze kir, qet silav jî neda û rasterast çû nav bostan ji xwe re firingî kom kir .

Pirejin: Na, mingo qey zarûkên wî hene û bila ji xwe ra hinek balcan û bîber bibe.

Pîrejin: Roja paşîn ez li ber sîya dîwarê xwe rûnistibûm. Dîsa ji derî hat û raste rast hat cem min. Li cem min hinek sekinî û pirsî: ka pere û zêrê te li kurin?

Pîrejin:Min qet bersiva wi neda. Gava ez rabûm ser xwe, wî dîsa ji min pirsî:”Bi kuve diçî?”

Mingo ku ezê herim zêr û perê min yê ku hene ezê ji bona wî bînim. Ez rabûm çûm hundir min tifînga barût/saçme ya rahmetiyê mêrê xwe anî û bi serda vala kir..

Ü yê birîndar gava ji nexweşxanê derket ji bo eqilê wî bê serê wî, çend meha bavên hepsê.

Kurê min kabloya mp3 a Rojen Beken ji guhê xwe avetibû, çûbû cem pîrejinê rûnistibû û bi pêhlewanê xwe ra ketibû sohbetek kûr.

Li odekê hênik firavîna xwe xwaribûn, xwe bi paşda kişandibûn û li ser mîndera dirêj ketibûn.

Westanbûnekê xwe bi serda berdabû. Lê axx ev mêş .! Ji mêşan nebaya wê karîba piştî nîvro xewek bi dilê xwe bikira. Di nav razan û nerazanê de bi xilmaşî diçû û dihat.

Cebar li şalwarê xwe mêze kir. Ser çokên wî ji kevniyê hinek spî bûbû. Şalwar ji xwe kir û berepaşkî dîsa li xwe kir û bankir pîreka xwe:

Hinek li ser kursîyan û hinekên din jî bi dorê pişta xwe dabûn dîwarê mizgeftê û bi qelevîskî rûniştibûn .

Di destê gelekan da “eyna cêbê” (mirêka bêrîkê) evên gilover ku paşîya wan ji zer hebû .

Cebar, carna him serê sibê, him êvarî rûyê xwe kur dikir da ku simbêlê wî gur bibin

Ji porê serî re qet nebêjin. Jibo wî jî çûbû şevqek heşt koşe ji bajêr stendibû da ku firka porê serê xwe veşêre.

Heyirî mabu bê ka çi bikira. Ji nîşka ve birûskê di nav mejîye wî da lê da

-Kuro zû bazde malê radyo û seeta min bîne û lîçika xwe pakijke bênamûs!.

Kurike biçûk bi kêf ji Cebar dûr ket. Evê carê Apê Cebar jêr negotibû “lîçika xwe pakijke”

Cebar destê xwe yê çepê ku seet teda bû, bi awakî ku seet xwiya bike da ser dilê xwe.

Radyo jî bi destê rastê anî hîza sînga xwe û serê xwe wek hespekî kihêl bilind kir.

Fotograf cara pêşîn bû rismê merivekî bi vî awayî dikşand.Li seet û radyoya wî û li quretiya wî şaş mabû .

Hinek bişirî û serê xwe kir nav torbek kitana reş ku bi makîna fotografê ve bû.

Wexta gundiyên din ji fotografên xwe dikşandin, Cebar li ser kursîyekî din rûniştibû.

Hecî Hesen bixwe merivekî mizawir bû . Herkesî pê zanibû ku çikûs û gotinên wî di paşilê de hazire. Ewî ji pê zanîbû ku Cebar bi radyoya xwe pir qureye.

-Ma ezê çima bistînim, waye radyoya cîranê min Rizgo heye bese. Rîzgo her şev, tam di çaxê xwe de, seet di heşt û nivan da, wexta kilamên Kurmancî radyoyê vedike û dengê Kavîs Axa bi ser hemi taxê ve berdide.

Wexta kilamên Kurdî jî diqedin radyoyê digre. Ji xwe ne ew û ne ez em bi Tirkî nizanin.

Cebar ji bersivê ne memnûn bû. Lê wê çi bigota. Bi çavên vala li Hecî Hesen nerî.

Kurik bi fedyokî dîsa paşîya deste xwe yê rastê bi pozê xwe xerxitand, nîvê lîçika wî bi destê wi çû û nîvê din jî bi hinarika rûyê wî ve ma . Ü berê xwe da mala Cebarê qurê.

Lê gelek Kurden başûrê biçûk-Sûriye- ji bona karibin di unîversîtan da bixwînin, gerek ya bi rêya komûnist partîya Suriyê, yan bi rêya peran, yan jî bi rêya ”ên ji me çêtir” ji bo xwendina unîversitê xwe bavêtana welatekî ”sosyalîst”.

Kurden me yên bakur ku ji partî û rêxistinên sosyalîst dihatin, wek cendirmên ”sosyalîzmê” xwe dilebitandın. Gava me tiştek bigota jî li gora wan ”em ji xwe ji mala xwe paşverû bûn û îflah nedibûn”

Wek ecêba reş a giran, gelek Kurdên ku ne endame cemeat û partîyên sosyalîst bûn, bi çavgirtî her tiştên komunîstan qebûl dikirin û ji endamên komunîst partîyê zêdetir dibûn dilsozê ”sosyalîzmê”.

Gelek cara di navbera, Kurden ku ji sosyalîzmê ”şoke” bûbûn û Kurdên ku her tişt wek bexçê gulan didîtin, nîqaş çêdibûn. Carna kesên ku xwe dostê Kurdan didîtin jî diketin nav van nîqaşan.

Vêca meriv newêrîbû raste rast rexne li dewletê bike . Meriv rexnên xwe îndîrekt dikirin.

Wek telebê sosyolojîyê Eftîmus Kaliyanîsê endamê Komunîst Partiya Yunanî û Kurdê telebê zireetê û endamê cemeata ..… tîn bû .

Ew bi xwe li Beyrûdê ”qaçax” bû. Wek hinek partîyên bakur ji dewleta Suriyê ra digotin, wetanî, antî emperyalîst, antî siyonîst û di serda jî dahola Filistînîyan lê dixistin.

Çima gelek kes di ”soyalîzmê da” ji bona xanîkî bidestxin, hem perê xwe pêşîn didin û bi salan jî di dorê da disekinin û gava dor jî tê ser wan gerek bertîlê jî di serda bidin.?

Çima meriv mecbûre ji bo erebekê / trembêlekê bistîne, pêşî perê xwe dide û di serda jî 5-6 salan di dorê da disekine?

Almanên faşîst di şerê duemîn da li vî welatî kevir li ser kevir nehiştibûn û dewleta sosyalîst hîn pêre negihijtiye ku xaniyên nû çekê”.

Di eslê xwe da jiber ku di şerê duemîn da dewleta Bûlgar bi Almanan ra bû, Almanan yek bombek jî li tu bajarekî neteqandibû. ))

Li ser pirsa duduya: ”Kolektîv trafîka ku sosyalîstan çêkirine pevîstî bi ereban nahêle”.

(( Meriv carna li paytextê karîbû 1 saat li hêvîya otobusekê bisekiniya. Vêca li cîhê dinê ji xwe tewekel û tahalallah bû ))

”Extiyarên ku halê wan baş nînin, sûcê wanê ku di wexta xwe da alîkarîya sosyalîstan nekirine.Ne raste ku kesên weha ji nîmetên sosyalizmê xêr bibînin”.

Di bawerîya Kurdê me da,extiyarê ku di ciwanîya xwe da Troçkist, Anarşîst yan jî Sosyal Demokrat bûn, gerek ji birçîna bimrana. Yên lîberal jî gerek bibana sabûna ser şûştinê.

-Ez merivekî pêşverû me. Lê ma tu nabîni li dikanan tenê nan,penir, mirîşk û carna ji mast heye? Ma tu yê ji wê re bê çi?

Kurdê me yê wetenî û antî sîyonîst bi awirek kêmxistînî li evê Yunanî mêze kir. Serê xwe wek dîkekî da pêş, û wek xocekî ders bide şagirtê xwe yê quranê, hûdî û yeko yeko go:

”Hevrê. Haya meriv gerek ji kultura miletan re hebe. Kultura mitfexa Bulgar ev e.Yani, mêrikana bi dilxweşî tenê nan û penir dixwin û pêwistiya wan bi tu tiştekî emperyalîstan tuneye”.

Hevalê min ê Yunanî Eftimus Kaloyanîs wî çaxî sosyologi dixwend.Peyda çû Suriyê xwe fêrî Erebî û Kurdîyek normal kir. Vegerî Romanyayê û li wir doktorî jî xwend û niha li Londonê wek doktorê serwîsa acîlê kar dike.

Mixabin ye Kurd ku xwe qurbana komunîstîyê dikir û wî çaxî digo dewleta Sûriye ”netewî, antî emperyalist û anti siyonîste, niha li gundekî Qamişlîya şêrîn wek hemwelatîyekî ”wetenî” cotyarîyê dike û hê ji di bin zilma antisîonîstan da ye.

Min jî li Xançepeka Diyarbekir wek îsyankarekî singê xwe vekirîye û li bin tava buharê rûniştime.

Bi hêvîya ku hinek heval li min bipirsin û min ji vî halê min yê helawçîyê derxin. Adresa xwe dinivîsim.

Wek te zanîn bi salan Tirka digo ku zimanekî Kurdî tuneye. Van salên paşîn jî dest pê kirin bêjin, erê zimanekî Kurdî heye lê gelek feqîre,têrî tiştekî nake. Niha jî dibên ku erê raste zimanekî têra xwe heye lê fêrbûna wî gelek zore.

-Emê jibo mehekê kûçikekî bidin yekî Tirk û kûçikekî din jî bidin yekî Kurd. Kî pir û zû ziman fêrî kûçik kir emê wî zimanî ji ê din hêsantir qebûl bikin.

Hinek Kurd jiber mervatîya kûçik û Tirkan, fêrbûna Tirkî bi kûçik protesto dikin lê komîta navvetewî wek her carî guhê xwe nade Kurdan.

Dinerin ku kûçikê ê Tirk gelek qelew bûye. Yê Tirk pir ji xwarina xwe daye kûçik daku wî fêrî Tirkî bike.

Yê Tirk ji kûçik ra dibe ”otur oglum” kûçik rûdinê ”gel oglum” kûçik diçe cem.

Dora yê Kurd tê . Dema wan ji ode derdixin dibînin ku ê Kurd qelew bûye û kûçik jî zeyif, hestîyê pişta wî xuyane.

Serokê komîte dibê:Yaw te çi kiriye hema ez ji niha da bêjim ev kûçik bi tu awayi bi xebera te nake û te nikarîbû tu tiştekî fêrî wî bikî.

Ê Kurd kûçik li himber xwe dide rûniştinê û dibê ”hûn karin qetekî nan bidin min?”

Dema ê Kurd dest bi xwarina nan dike kûçik dest bi Kurdîya reş dike û dibê:

”Law Ehmo, ez qurbana te, jibo xwedê loqmekî bide min lawo, te ez ji birçîna kuştim!”

Wek merivekî xwedîye kar û îşê girîng ku ha ha wexta wî ji bo nimêjê tenê heye bi ecele xwe di hewşê dilebitand. Meriv silav lê bidana jî wî weha bêeleqe li meriv vedigerand ku meriv ji silavdana xwe poşman dibû. Navê wî, ji navê ku meriv di çar pênc salan da carekê rastî wî dihat ”Şahbetîn” bû .

Şahbetîn ji gunde derdora Diyarbekir bû. Lê tucar bi gundîyan ra ne dida û ne distend. Bajarîtî ji bona wî rûmetek bilind bû. Tîşte ecêb hemî eşrafên Diyarbekir nasdikir. Kî ji kîjan malê ye, kure kê ye, malbat xwedî çênd nifês e, keçen xwe dane kê, keçên kê jibo kurê xwe anîne zanibû.Dihat gotin ku mirîde Şêxê Hêzanê ye û ji alî ilmê misilmanîyê jî kesekî zane ye.

Jixwe weha mistîk, weha sirveşêr bû ku her cara meriv wî bidîya nîv saet ji bîra meriv nediçû. Vêca yan 1977 yan 78 bû. Bulent Ecevît çûbû Dêrsimê û li Dêrsimê Kurdan dirûşma ”Kurda ra azadî” qirîyabûn û Ecevît har û din bûbû .

Gava hat Diyarbekirê nêzikê 10-15 hezar (wê demê qelebalixek pir bû) xelk çûbû pêşîyê. Xelkê solagana ”Kur – da- ra a-za-dî” û bi Tirkî jî ”bijî azadiya gelan” diqîriyan .Bi carekê hinek piştevanên Ecevît, polîs û Kurd bihevdu ketin.

Her kes û çi bi dest ketibû, li ser û piyê hevdu didan. Polisan û CHP lîyan bi jop û daran û xelkejî bi darê ku dirûşme nivîsandibûn-bi taybetî jibona lêxistinê qalind dihatin çêkirinê- bi hev ketibûn.

Bi carekê min dît ku Şahbetîn jî di nava xelkê da, darek di destê wî da, li polîsan û li CHP lîyan dida.

Lê tu gotin ji devê wî dernediket. Nediqîriya, dijûn nedida û dîsa hûr hûr, lê ecele li piştevanên Ecevît dida .

Di peyda carna min wî li derdora mizgefta mezin didît. Wek berê, dîsa bi gundîyan ra nedipeyivî û xwe wek eşrafekî Dîyarbekirê dihesiband.

Wek tê zanîn di devokê her mintiqa de gotinên argo hene. Wek mînak Dîyarbekirî ji merivên ehmeq, jixwe memnun û poz bilind ra dibêjin ”Hebeş”. Ji merivên saxik re dibêjin “portakalê yafa”

Vêca serokwezîrê kevn Tansu Çîler tê Diyarbekir. Diyarbekirî ji jinên hinek qelew hezdikin û ji jinên wek Tansu xanimê ra dibejin ”jinek wek masî ye haaa” yanî li ser xwe û tijî ye.

Evê ber wê şerm dike û dibê ku „petêxê te bixwum“ tê mahna „ez kezeba te bixwum“, yanî ji cesareta te pir memnûnin!

Îşev mêvana me xanima bi nav û deng birçîlog, têrelog ,berxelog, û eloklog Prof.Dr Fatê Were Civatê ye.

-Xanima Fatê em we wek jinekolog, mêrekolog û hinek jî ji dînekologîya we dinasin .Lê me aliyê wê yê parêzologîyê-diet nizanîbû?

-Raste, gelek min ji analîzên min yên civakî û sîyasî ji rojnama Peyama Kurd dinasin. Lê ji bo min tabiîye ku ez parêzelog bim. Ji ber ku ez jî malek çavbirçî û xwarok têm.

-Başe wan salên dawî nexweşiyek gelêrî di nav Kurdên başûr û Kurden ku li Ewrûpa dijîn destpêkiriye. Mêrên Kurd zik berdane û jinên wan jî bûne xwedî sûretên fireh. Tu karî çi şîreta li wan bikî?

-Ezê metodên ku min bi sala bi danûstendina bi serokên me yên sîyasî re danîye û netîca ku min di muşahada de bidestxistiye pêşkêşî we bikim.

a- Gava hûn tiştekî dixwin û wî nabînin tê wê mahnê ku ew tişt bê kalorî ye.

b- Eger we xwarinek bi rûn xwariye, di pey xwarina xwe da qedehek ava germ bi kefçiyek toza sabûna firaqşoyê lihevdûxin û vexwin, wê bi carekê rûne rovîyê we pîr û paqij bike.

c- Vexwarina ku hûn di cîhê derman de vedixwin, wek şeraba sor,konyak, wîskî kalorîyen wan jiber sebebên tabiî nayên hesabkirin. Vexwin hetta hûn karin.

ç- Kek û biskuvîtên ku hûnê bixwin hûr hûr bikin û di peyde bixwin. Ji ber ku rûn û kaloriyên di nava wan de wê bi hewa bikevin. Ji xwe hûn pê zanin ku parçe bike û di peyde bixwe qistasekî sîyasî ye.

d- Xwarina ku meriv dema li fûtbolê mêze dike û dixwe meriv qelew nake. Ji ber ku di lîstik û mêzekirina fûtbolê de meriv wek hevdu enerjîyê wenda dike.

e- Li ser goştê mirîşk û eloka ez gihijtime wê qenatê ku hûn çiqas bixwin ewqas xwe nêzê serokkomarîyê dikin.

Eger we li şîretên min gohdarî kirîye û tiştên min gotiye bi cîh anîye û hîn jî dijîn,

bi qurana min xwendîye hûn karin bi carekê bibin serokê partîya herî mezin li bakurê Kurdistanê jî.

Hinek sîyasetvan jibona bighijin armancên xwe yên ezoperest manevrên taktîkî yên nedîtî dikin.Lê dîrok bi evên ku dev ji stratejîya xwe berdane û bûne gorîyên taktîkên xwe yên tirsonekî, tijîne.

Vêca ez dibêm qey mînakek ji kalemêrekî Licî (1960 î de) ku dixwest çênd çova li midurê nû ku hatibû qezê xe, wê jibona sîyasetvanên me dersek baş be.

Midur pê hesibûn ku li derdorê qezê kew pirin . Bixwe ji neçîrê hezdikir. Di pey demek kin de xwedê jêr lihev anî û bi darbekî li du kewa da.

Kew ketin nav rezekî. Midur xwest ku xwe bavê aliyê din û nêçîra xwe bîne.

-Weey, başe ku tu Midurî, ma tu nizanî ku li mintîqa me em çawa pirsgirêkên weha heldikin.?

- Li ba me herkes sê tehma (dehfa) li ê din dide, ewê li ser linga ma xwedî heqe.

-Te nego heta îro ez liqê mêrekî wek te nehatime û gihijtime vî temenî.?

Ya duduya pêhnek li zikê Midur da û xwarina ku serê sibê xwaribû di devê Midur re avêt derve.

Kalemêr xwe da pey Midur, pêhnek Kurmancî li qûna Midur da û Midur bi dev û rû ket nav verêşana xwe.

Îja hûn xwendevan – eger kes dixwîne- ger di stratejiya kalemêr da negihijtine, evçax bila Sofî Xelefê lotikxanê tahlîla stratejî û taktîka kalemêr jibona we bike.

Di salên 70 î da Diyarbekirspor bi serokê xwe yê Kurd û mêr Alî Kahraman di nava du salan da pêşî ji grûba 3 ya derket grûba 2 ya û di eynî salê da jî derket grûba 1 emîn û heta çend hefta jî di grûba 1 emin da lîder tijî kir.

Alî Kahraman perê zêde dida fûtbolvanên xwe. Lê gava taxim bi ser neketana pirsgirêk bi Kurdîya reş hel dikir û dev û pozên wan dişikand.

Maçên Diyarbekir di wan salan da şanoyekî bi serê xwe bû. Tê bîra min, yek ji serokê belediya wî çaxî birêz Cemîl Cemîloglu( Cemîlê ji mala Cemîlpaşa) li maçekê ku dadmend pişta taximekî Tirka girtibû, bi gewdê xwe yê sed û deh kîloyî du qora li dora sehê bi demançê dabu pey dadmend Lê şanoya herî balkêş di nav temaşevanan da dihat lîstandinê.

Di serê her maçê de Dîyarbekiriya 20 deqê pêşîn te digo qey xelkê Îskandînavya ne, ji her pasekî xweşik re çepik lêdixistin û li himber fûtbolvanên himber bi semax bûn. Vêca hêdî hêdî heta ku semaxa wan kêm dibû û di çirîskekî biçûk da diteqîn û dest bi protestoya dikirin.Gava di nava maçê da qerarek dadmend ne bi dilê temaşevanan ba, dest bi avêtina tîşta dikirin.

Na na, kevir û şûşe bes nedikirin û Diyarbekirîya pêlavên xwe davêtin. Di peyda jî dest bi çeqmaqê xwe yên “împala” ku wê çaxê mode bû ( meriv bi 250 lîreyî ji pasaja Japon distend) û bi gelek kesara hebûn , davêtin dadmendê li kêlekê yan jî polîs . Min bixwe ditîye ku hineka saeta xwe jî avêtine û li serê polîs xistine. Ji xwe em behsa çeqmaqê muxtara ku bi benzînê dihatin tijîkirinê qet nekin, erzan bû û bi ber çavê kesî ve nedihat.

Vêca eger Dîyarbekirspor bi taximekî ji bakurê Kurdistanê bilîstana û dadmend qerarekî baş ji bona Dîyarbekiriya bida, wan dîsa xwe aciz dikirin û digotin:

Gelo kî xuda bû? Me kesî ji Ruhayî û ji Xarpêtîya heznedikir. Xarpêtî faşîst û Ruhayî jî “Xelê” bûn. (ji navê Xelîl Îbrahîm tê)

Vêca “keko” yên (ku esrar bi dest neketana heb davêtin ) ne xwedî çeqmaq û ne jî xwedî saeta bûn û avêtina pêlava jî ji alî aborî ve jî bi wan gelek zor dihat, ji bona protestokirinê cilêt davêtin sînga xwe.

Dema meriv ji maçê derdiket, liqî kesên ku bê pêlav û bê saet bûn û hevalên wan bi wan dikanîyan dihat.

Îja gava taximekî zora Diyarbekirîya bibrana, dîn û har dibûn û dest bi sîyasetê dikirin.

Gava ji maçê derdiketin dest bi şîara „Kurdara azadî“ dikirin. Wey li halê wan polîs û ereba polisa ku liqê wan bihata.

Di wan salan da çêr û dijûnê Xuda û Mihemed dayîn jî wek nîşana cesaret û şoreşgerîya ehmeqî bû.

-Dijminê Xuda nede wilan! .Eger tu carek din diminê Xuda û Mihemed bidî ezê di kîtêp û kurana te.. im!

Li bajare Îzmîtê yek bi kêrê birîndar dibe. Hevalên wî wî nabin nexweşxana ku bi qasî 5 deqîqa nêzê wan bûye .

Di deqîqên pêşin ya îda qurbanê da 103 kesî xwe birindar kirin.Conegakî ji kata 5 a ji destê evên ku wê wî şerjêbikin filitî û xwe avêt xwarê. (Ji rojnamên Tirka, 25ê Sibatê)

(Na na we xelet nexwend, ez pê nizanim conega çawa derxistibûn qata 5a! Lê hetta conegayekî jî naxwaze bi destê Tirka bê kuştinê û xwe wek mêra întîhar kiriye)

Li Bajare Meletyê yekî diz tiştên ku dizîbûn li cihekî din veşartibûn . Wexta dizekî din diçe û tişte wî didize, dizê berê dere şîkayeta dizîyê li cem polis dike.(Ji rojnamên Tirka, 27ê Sibatê) (Polis herduya jî digre, dave hefsê û tişta ji bo xwe dibe)

Şehredarîya Îstanbûl, Îbrahîm Erkalê ku ji lêxistin û tecawuza jina ketîye hefsê, resmî davetî şeva 8ê Adarê roja jina kir. (Ji rojnamên Tirka, 5ê Adarê)

( Atatirk pedofîl bû û 23ê Nîsanê kir roja zaruka. Ma qey ecêbe ku ``îbê`` davetî şevê kirine)

Li bajarê Bartinê Tirkek mîyek bi derîyê axur ve girêdaye û tecawizî wê kirîye. Tecawizkar ji alê cîranên xwe ve hat girtin( 13ê Adarê)

(Eger cîranên wî wî negirtiba, ji bona ku şahidên tecawiza wî tunebe, ez dibêm qey wê mîha xwe bikira qurban û bida cîrana .)

Kalekî 73 salî li ser çêlekekê hat girtin( ji rojnamên Tirka, 14ê Adarê )

Li bajarê Diyarbekir katibekî li mahkema leşkerî ji bona ku îltîcayî Ewrûpa bike belga ku dewlet li wî digere firot kesekî Kurd .

(Eger yekî Diyarbekirî nikaribe Tirkekî bixapîne hema çêtire xwe ji bedenê bavêje)

Li bajarê Konyayê, li markêtekê kilavûza xwarina avokada bi avokado ra dide mişteriyê xwe.(Ji rojnamên Tirka, 15ê Adarê.)

Berçavik tên çêkirin. Li tansiyonê tê mêzekirin. Qurban tên şerjêkirin.

Vêca tê gotin ku NASA,ya Amerîkîya (National Aeronautics and space Administration) qerar girtiye ku lêkolinekê mezin li ser Tirka bike da ku zanibin qewmekî weha ehmeq çawa bûne xwedî dewlet.

Netice: Ji ber ku ji sedî 90ê Tirka ehmeqin, bê protesto û bê ku sual bikin guhê xwe didin serokên xwe yên sîyasî.

Vêca gava NASA li koka serokên Tirka mêze dike, dibîne ku yan Bulgar, yan Kurd yan Arnawûd in, yan jî kure qehpikên qerxananin ku meriv nizane bê bavê wan kî ne. Yanî pîç in.

Çavên xwe vekir hîn tarî bû. Li hêvîya bandana melê sekinî. Bi dengê melê hêdî xwe ji nav cihê xwe berda xwarê. Çû destnimêj girt û piştre di oda tarî da nimêja xwe kir.

Hinek rûnişt, ji serma ricifî, rabû çû ket nava cîhe xwe û dest bi selawata kir.

Dema dinya dest bi ronîbûne kir, dîsa rabû çû tişt miştên ku ji êvarê amade kiribû dan ser milê xwe.

Kurê wê yê ku serê sibê zû diçû kar, rabûbû, çavên wî bi dîya wî ket, diya wî cilên xwe dixistin çentê xwe.

-Hefta çûyî jibona bayê çokên xwe ez çûm gundê mîraniyê ser ziyareta Şex Hesenê Zaraqî.

-Na, na lawo. Ezê herim gundê Qamuşliyê ser ziyareta Şêxê Bogalik. Dibên jibona nezerê başe.

Jinepîrê li seata diwar mêze kir . Herdu bi hevdura çûn li ser sifra ku bûka wê danibû runiştin.

Kurê wê hêdî hêdî taştiya xwe dixwar û di berdajî difikirî bê ka wê bi çi awayî bi dîya xwera biaxive.

Kurê jinepîrê bi dengekî nizim qirika xwe baqij kir, li nav çavê diya xwe mêze kir û bi dengekî lavlavok ji diya xwera go:

-Dayê, tu extiyarî,tu bi serê xwe diçî tekya û ziyareta, rojek tu yê tiştekî bînî serê xwe. Em nikarin bi hewara te ji bighêjin. Xelkê derdora me dibên qey ez te nabim doxtora û jiber wê ye ti diçî ser Şêx û Mişayixa. Jibona xatirê bavê minê rehmetî bêje eger tu nexweşî ez te bibim doxtor.

-Lawo te carekê min bir ber doxtorekî li çokên min mêze kir, li dile min guhdarî kir. Bin kapaxa çavên min mêze kir. Xwîn ji min girt. Îja yek doxtorek wê çawa karibe ji nexweşiye dila, ji nexweşiya çava û ya dil fêhm bike. Xuda derd daye derman jî daye .

Kurê min, wek min go, Ziyareta Şêx Hesenê Zaraqî jibona felç û bê başe. Ziyareta Siltan Şêxmûs jibona tirsê başe. Ziyareta Pirxetan li Çiyayê Mazî jibona zarûka başe.

Meriv serê sibê zû here ser Ziyareta Şex Îsmail jibona tengayî û hepsê başe.

Ma tu dibê tu ji hepsê çawa derketî lawo! Eger ez heft Înîya serê sibê zû neçûma ser Ziyareta Şêx Îsmail tu yê hên jî di destê wan kafirbava da ba.

- Şêxê heri mezin li mintiqa me, Şêx Şengû ye lawo. Tirba wî li paş Licê, nêzî “Gola Masoyê” file ye .

Dibên gava Tirka file dikuştin û davêtin “Gola Maso” ji binê Ziyareta Şêx Şengû xwîn diherikî.

-Ez hinekî bê hal û westiya me. Ez dibêm qey hineka li min nezer kiriye. Ezê herim ser Ziyareta Mala Bogalik.

Li salonekê mezin bi qasî ku nava meydanê tijî bibe kursî bi rêzê danîbun cem hevdu. Salon mezin û fireh bû, lê kursî weha nêzîkî hevdu danîbûn ku meriv nikarîbû di navbera wan da derbas bibe.

Li pêşîya kursîya maseyek hinek bilind û li ser masê surahîyekî avê û qedehek hebû.

Merivekî li koşa salonê diçû û dihat û bi destê xwe yê çepê simbêlê xwe dikşand.

Hinek ji wan wek pisîngek ku cara pêşî dikeve hundirekî, xwe li derî dadida û hêdîka diketin hundir. Bi tirs dora xwe mêze dikir. Meriv digo qey li yekî digerin. Eger kesî bi dengekî bilind bigota: KIŞ !

Hineke din jî te digo qey xwedîyê malê ne. Didan pêşiyê da ku evê din jî bidin pey wan. Û diçûn di rêza pêşîn da rûdiniştin.

Kesên ku nêzê hevdu rûniştîbûn bi hevdu ra sohbet dikirin.Hinek dibawişkîn. Hineke din jî bi çavên vala li dora xwe mêze dikir.

Di pey qasekî merive ku simbêlê xwe dikşand û diçû û dihat, hat ber masê û bi dengekî bilind kuxiya û qirika xwe paqij kir.

- Heval ez 15 sale endamê partîyê me . Di her sal û nîv 2 sala da pêvajoyên nû dest pê dike û dimeşe. Min hên pêvajoya çûyî fêhm nekirîye, yeka nû dest pê dike û gava ez dest bi eva nû dikim, hûn ji nîşka ve dest bi pêvajoyekê din dikin.

Vêca ez rica dikim ku hûn navbera her pêvajoyê ji sal û nîv du sala derxin 4 sal û nîv 5 sala.

-Heval jibona ku meriv pêvajoyê fêhm bike zanyarîyek bilind gereke.Em bixwe jî her pêvajoya nû bi saya serê « serok » fêhm dikin. Jibona têgihijtina pêvajoyên çûyî û yên tê serê xwe neêşînin. »Birayê me yê mezin » bi « Birayê xwe yê mezin » zanin bê ka pêvajoya nû kengî dest pê dike û diqede û wê kengî yeka nû dest pê bike.

Yekî navpelpehn û xwedîyê simbêlek tijî ku bi hewes ketibû hundir, tiliyên deste xwe yê rastê da kefa deste xwe yê çepê û herdu destê xwe bilind kir.

Heval ..te got ku mêrê Hulya Avşar dev jê berdaye . Lê ez pê zanim ku Hulya bixwe dev ji mêrê xwe berdaye. Ne ku mêrê wê dev jê berdaye.

Ji ber ku dîsa tê gotine Hûlya Avşar doxînsist bûye û ji zinêkarîyê hez kirîye.

- Ev ne rast e. Evya komplokî navnetewî li himber Hulya Avşar e. Me çend cara gotîye gerek haya wê ji komplen Amerîka, Avrupîya û yê Îsraîl hebe. Guhê xwe nedin tişte vingî vala. Jina ku xwe nade mêrê xwe û bi îrada xwe ya azad xwe bi dilê xwe dide, însanekî azad e. Ji xwe em dawa çi dikin.?Em jibo çi şer dikin heval? Partîya me û a we, nêzik dê li ser wê meselê wê agahdarîyekê bighijîne raya giştî.

Muşterîyê qehwê evên hercar bûn. Hemîya hevdu nasdikir. Lê disa jî ker komik li derdora yek ya du masa rûdiniştin. Meriv karibû sedî sed bêje ku nîvê qehwê ketibûn hundir û derketibûn. Na, na! Ne hepsa siyasî. Hepsa ”adî sûçli” birîndarkirin. Rê birandin. Ketine xanî û dikana.Heb û esrar firotin. Cêbçîtî, yanî bi meharet ji bêrîka cuzdan û pere dizîn û ...Tu kesî ji wan tucara demançe bikar nedanî. Tenê kêr û hineka jî kêrên sustalî ku meriv pêçîya xwe dida ser pişkoka wê digo şeq û vedibû.

Remoyê teşqelecî (teşqele Remo) ku çaycî bû, tebsî di destê wî da, hinek xwe li alîyê pêş û bi rastê ve xwar dikir û dimeşî.Ew meş bixwe dihat mahna ku ez jî ”keko me”, min jî pir ”der û hundir” diye lê vê mawê ez ”tobekarim”. Tenê çaycîtî dikim.Heta kêr bigihijtana hestî, kar û îş bi desta neketana, yan nêzî îdê û sersalê bana belkî wûrxûnek (derbek baş, komek) lêxista . Yan na tobekar bû. Meriv li pey îdê yan serê salê jî cilû bergê wî yên nû, yan jî ji meşa wî fêhm dikir ku tîştek kiriye. Ewê xwe nêzî ”Teşqele Remo” dihesibandin, digotin: Êêê birê min bîjî. Xuda daye.

”Teşqele” tebsîya vala di deste wî da diçû cem her komika qehwê, xwe hinekî din jî bi alê pêş û rastê ve dikir û digo:

Vêca hineka perê xwe yên paşî ji bona recona sengeletî û mêrxasîyê xirab neke û kes pê nizanibe ku perê wî tuneye, davêtin ser tepsîye.Komika ku li koşa qehwê rûniştibûn xwîya dikir ji evên din hê ”kekotir” bûn. Hêdî xeber didan. Xwe hêdî dilebitandin û ji hevdura digotin ”Errrê kekkom rasst e”. Gava yekî pêşnîyarîya cixarê bikrana, deste xwe yê rastê dida ser sînga xwe , xwe hinek xwar dikir û hê cixare ji destê ê din distend.

-Na... belengaz, ji eskerîyê teskera xwe stendîye lê nikare here malê. Jibona bileta rê me jêr tepsî vekiriye.

Remo çû devê derîyê qehwê, yek bi xwe ra anî cem masa koşê.Yekî dirêjê serî rût û di serda jî çûr bû, kazaxekî teng lixwe kiribû. Torbekî naylonekî reş di destê wî da bû, bî şermokî li hemîya mêze dikir.

-Heftekîye tu li Diyarbekir pera kom dikî jibona herî malê ”oxlim” kurê min?

Evê çûr fêhm kir ku pirsên ”kekoya” bi alê xirab ve dere, xwe qirmiçand û go:

”Keko” yê ku li nêzê wî bû hêdîka kêra xwe kişand û bi kişandinê ve pêçiya xwe da ser pişkokê, kêrê go şeq û vebû.

-Rûnê û xwe tûj meke. Yan na ezê rovîyên te bidim destê te û fatereşka te jî ji xwer bibim.

- Çi di cêba (bêrîk) teda jî heye wî jî derxe,yan na ezê cêba te bikin moxil!

- Oxlim- kurê min, ha ji tera 80 lîre. 50 lîre heta Yozgatê û 30 lîre jî xerçlixa te.Ez te li van dora bibînim ezê gunê te jêkim .Haydê, kiş kiş .wenda be!

- Em li ezmana digerin, Xuda Tirk ”ûşaxîyekî” anî ber lingê me. Remmezzan , birrê min ka were, çay û qehwe ji me ye! Heba çayê 50 qirûş bû…

Tê gotin ku wê Emerikî sibê hîvê bixin pêşya rojê û wê tarî bikin. Gerek haya me ji me hebe. Dijmin û taybetî jî Kurd wê tiştekî bikin. Ji ber wê jî bila nefer tev li çekên xwe hazir bin. Lê eger sihûda me hebe û Atanîjadperest karibe baranê bibarîne, wê roj neyê girtinê.

Ji bona ku em karibin ala Tirka bi rojê ve daleqînin, bi emrê General Turkker kuçukkûçikoglû wê sibê roj bê girtinê.Hewa bi ewr be gerek em makîna bayê hazir bikin da ku ewra dûr bixin.Lê eger sihûda me hebe û hewa sayî be bila nefer bi cil û bergên xwe yên îdê li meydanê hazir bin.

Sibê di merasîma aliqandina ala Tirka bi rojê ve gerek herkes bi cil û bergên xwe yên merasimî saet 9 û 5 deqîqan da li meydanê hazir bin. Ji Atanîjadperest ra jî bêjin eger êw jî dixwaze kare ji qebra xwe li merasimê temaşe bike. Wê dansozek me jî hebe. Ew bixwe şarmota zibeydê baş nasdike. Lê eger sihûda me tinebe û baran bibare emê merasimê li salona girtî ya sporê da pêk bînin. Heye ku serokwezir Neferdogan jî bê. Ji bona wî ji li cem çawîşa cîhekî hazir bikin.

Wek tu pê zanî arteşa me ya navdayî wê heyvê bixe pêşiya rojê da ku em karibin ala xwe bi rojê ve bialiqînin. Emê bi kevirekî li du çûka xin. Jixwe me dinya tarî kiriye. Emê Serokwezîr Neferdogan û wezirên wî jî bigrin û bavêjîn Îmralî û bila li Îmralî dersa Kemalizmê bibînin.

Dîqqeeeet! Sibê arteşa me wê heyvê bixe pêşiya roje û wê dinya tarî bibe. Herçî Kurdin wan bişînin dora-nobetê û herçî Tirkin bila cil û bergên xwe yên xweşik lixwekin û jibîrnekin esansê jî di xwe da bidin û werin merasimê. Evên karin bila dê û xweşkên xwe jî bînin. Jibîr nekin ji wan ra bêjin di niqta herî bilind ya memnûnîyetiya xwe da bila strana "Ax ölûrûm Turkîye" bêjin. Wê di navbera me da Kurd tinebin. Ji xwe em yê hevdû ne. Hema kî bi kî. Sibê roja ku demokratik cumhurîyet dibe demokratik konfederalîzm. Sibe rojek pir girîng e.

Kiro sibê emê di dayika wanin. Dibên van segbavana wê sibê rojê tarî bikin.Hema tarî bû li wan bireşînin....