Adil Duran

aduran@hispeed.ch

 

Çîrokên Rojdîtî

Bênamûsno!
 
Tê gotin ji rojan rojekê camêrekî rîspî, pîr û kal dadikeve sûkê û dixwaze rewş û pergala mirovan hîn bibe. Dixwaze zanibe ka biratî, hevaltî, dostî-qedr u qîmet heye yan na.

Ew ewlîyayekî Kurd e

Ewlîyayê me xwe bi xwe dibêje: „Bawerî, ziman, reng û awazên me ne wek hev in. Şiklê min ji yê wan cuda ye, ka ezê wan biceribînîm, ka mirovhez in an na“ û dadikeve nav kolanan..

Ewlîyayê me rastberî mirovan tê, silav dide wan, lê ew silavê lê venagerînin. Dixwaze bi zarokan re mijul bibe, zarok wî didin ber kevir an.Bi vî awayî herkes nerazîbûn û acizbûna xwe lê nîşan dide.

Ewlîya jî gelek aciz dibe û li meydanê hildikişe cîhekî bilind û heyaku awaza xwe derdikeve bi dengekî bilind vedibêje:
-Bênamusno! Bênamusno!

Piştî vê qêrînê herkes dev ji karûbarê xwe berdide û li wê derê kom dibe.
Ewlîya li wan dinere û dibêje:
-Hay loooooo, ma li vê derê çiqas bênamus henin kuro!
 
Ne hewceye ku em gotinên xwe dirêj bikin.

Di vê dema ku Tirk har û dîn bûne, xwezî mirovek wek wî ewlîyayî derketîba ser cîhekî bilind û merama dilê xwe dubare bikiriba...

18.12.2009

NEXŞERÊ….

Di vê pêvajoyê de cîhê ramanî û felsefeyê heye yan na?

Tê gotin: „Di  teşbîhê de xeta nabe..“

Di nav Jîyana meyî rojane de cîhê kûrahîya zanistî û felsefê nemaye.

Têkîlîya mîrov jî wek her tiştî pûç û wala bûye.

Ji destpêka hebûna mîrov heya roja me ew nexşerê hebû.

Nexşerêya wê dinyê û ya vê dinyê. Jibo hemi mexlûqat û tebaan hebû. Bi tenê ji bo Kurdan tunebû.

Hin bûyer dişibin hevûdu.

Di teşbîhê de xeta nabe.

Omrê Sofî bi pênc qam nimêjê dibuhurî, pîr û kal dibe. Ji rojan rojekê ji şêx pirs dike:

-Min hemi kar û barê xwe yê olî li vê dinê pêk anî. Dema ku ez bimirim û biçim wê dinyê, gelo wê çi bibe para min?

Şêx jî dibersivîne:

-Nexşerêya te derdikeve bihuştê û wê çil Horî bidin te.

-Himmmm baş e, lê waxta ku malxeya min koç bike?

-Çil Nûrî..

Sofî bi lez û bez bi rê dikeve û berbi mal ve diçe. Dibîne ku wa malxweya wî li ser nimêjê ye. Dide ber pêhnan û dibêje:

-Ma tu dixwazi heri bihîştê ba çil Nûrîyan û bibi orispî..!

Werhasil

Bokeyên (gladîator) wî piştî nexşerêyê -orde orde- (orde burde) çekên xwe awêtin, ji çîyan daketin û bi lotikan bi rê ketin.

Sîstema Romî û serok Şêx R.T Erdoğan hê ji bo wanan (çil horî ango çil nûrî) dîyarî nekiriye.

Nexşerêya hikumetê vekirin û rêdan e. Yanî, rêdana “ tek dewlet, tek bayrak, tek mîllet” e.

Û li Tirkîyê çepgir-rastgir û oldar hemi daxwaza aştîyê dikin ji bo ku.

hikûmet kirêtên xwe veşêre û dibêje:” Ew bokeyên ku Me-med-çîk ên me kuştine, emê wan rêkin sirgunê u yên din jî bi ava olî û Kemalîzmê bişon. Teror xilas û tu sax” filan û bêvan.

Diwarê tirsê bilind e

Gelo hûn dibêjin çi?

Çil nûrî yan çil horî !?

10/11/09

XêR Û BÊR

 Di dema Osmanîyan de jî pirsgirêkên kêmneteweyan hebû. Bi wanan re qet serê xwe neêşandin.

Meaş didan serokên wan û ew wek paşayên bê ser û ber îlan dikirin.

Çend roj berê Osman Öcalan di hevpeyvînek xwe de digot: „Bila Romî meaş bidin, ezê hemi gerîllayên PKK jî çîyan daxinim xwarê“.

Himmm..! Tê gîhiştim ku Osmanê me dixwaze bibe paşayê bê ser û ber.

Divê mîrov xwar rûnê û rast bipeyive.

Şahinşahê du erdzemînan (Asya-Afrîka halklari Konfedr..) afrênder Apo qasidên aştîyê, ango hecîyên konfederalîzmê dawetî Tirkîyê kir.

Êdî ne hevceye „bijî Kurd û Kurdîstan“ bête gotinê!

……..

Alozîyên di nav gelê Kurd û Rojhilata Navîn de heye, wê wisa çareser be!

Bi xêra İmralîyê Tirk jî ketin rîya aştîyane…

Bi xêr û bêr be!

Ma Tirk wê di pêşerojê de bi wan çi bikin:

- Ew gerîllayên ku bi salan fêrî şerê çektarî bune...

Lê ew hêzên tarî yên mîrovkuj:

-         Jîtem

-         Cerdewan

-         MİT-TİT

-         Tîmên taybetî

-         Hîzbullah

Û li beranberî wan ewên ku nikarin herin bêrîyê, nikarin herin zevîyê, durişm û rewşa wan  ya aborî têkve çûye û bi ser de jî ne tenê mal lê can jî dane, wê ew mîrov çi bikin?

 Qanûn qanûnên berê

Bismîllahîrahmanîrahîm….

Û

Elhemdullîlah

Û

Bi xêr û bêr

Û

Amîn…..

Dibên lê dîsa jî wek xwe dikin….

23/10/09

QIJIK ANGO HADÎSE!.....

Bêguman li ser qijikê gelek bêjtin û gotin hene.

Lome nebe, li ser Hadîseya Sîvasî jî hin gotin hene.

Ku rêberê mirov qijik be, wê nikilê wî jî  di nav gû de be.

Çêlîka qijikê ji bo wê wek a baz e..

Uhwd…

Rojname û televizyonên Romî ji sedema Eurovision a 2009 an bi wê Şantoza heram radibin û rûdinin..

HADÎSE…

Hadîse tê wateya bûyerê.

Lê ew bûyerên ku li Tiiirrkiyê çê dibin, ji ecêban jî ecêbtir in.

Dewlemendiya ser axa Tirkiyê wek “Sûsûrlûk-JÎTEM-MİT-Ergenekon, mafia-TİT- ûhwd gelek bê tixub e. Lê dewlemendiya binerd jî li kuderê dikolin bila bikolin, bi bombe û çekên giran hatiye dagirtin.

Dîsa jî rojeva herî giring û bûyera herî mezin Hadîseya Siîvasî ye.

Hadîse rût û tazî .

Hadîse Tirki nastrê.

Hadîse bi kevçîyê Tiiirkan guyê  İngilizan dixwe.

Xanimê ji bo pêşbirka navnetewî sitranek wek ‘dum tek tek..’ strabû. Bi ser neket û şeytan pê kenîya.

Ji ber ku Hadîse bi Jurî ya Eurovisionê qail nabe, dibê: “Dûrişm siyasî ye. Ji ber ku ji Tiiiirkiyê hez nakin nahêlin hunermendên wek me hêja û bi marîfet  bi ser kevin.

Raste..

Formata jinên Tiirkan a navnetewi ma ne çadûr e?

Formata muzika bi mehteran, ya dilan û reqsê jî bi hewayê Sîlîfkeyê jî dibe.

Ew ji nebû reqsa mewlana ango lotikên Efeyan. Hê hûn dixwazin nûjentir jî bikin?

Ma ew QOLBASTÎ têra we nake!?

Bixwin,vexwin, lotikan bavêjin û bi hev şa bin.. Rabin hevdu û tirrê ji hevdu berdin.

Lê ji bîr mekin, dema ku hûn ji malê derketin, ala xwe hilgirin û êrîşî Kurdan bikin…

07/07/09

AZADİ JI BO LAZAN (!)

Min hin mijarên siyasetmedar û ronakbirên Kurdan yên ku di derheqê Lazan de  hatibun nivisandin, bi dilxemî û dilşikesti xwend. Sersar im…

Azadî ji bo Lazan!

Ma ev minasibe..?

Tê gotin: ‘Ew teyrê ku bi perên xwe bifire, ewê dûr here”.

Ewên ku bawerin û dibêjin: “Madem ku qaz difirin bila Laz ji bifirin” çewtiyek mezin dikin..

Ez ji bo dûrişm-qeşmerî û xwe piçûkkirina wan gelek aciz im.

Gelo ma ne ew çeteyên Topal Osmanê Laz bûn ku serhildana Dêrsimê têkve birin?

Ma hûn dibin berdevkê Lazan?

Ka carekê jî şûnve vegerin, bibin berdevkê xwe û li halê xwe binêrin..!

Tê gotin: “Rojekê Fadîme serjêr dikeve hundurê çopê, bi pencikan qirşê dikole û dengê xîzîniyê derdixe. Mêrê wê Temel jî li ser ban tuncik daye, li halê wê dinere û difikire. Di wê encamê de cînarê wan Dursin ji wir derbas dibe ku çi bibine. Wa jina Temel serjêr ketiye hundurê qirşê û qûna wê ya spî ji derve maye, di nav çopê de dibiriqe. Dursin bi ecêbmayî dengê xwe bilind dike..

- Tiştên xizini dikin xuriya min jê tê

Lawo Temel, malxirabo, a te êdî lê ranabe..hiii.. Loma te ew awêtiye nav qirşê. Bi a min be ezê gelek lazütan têxim qûna wêya.

Temel bi herdu destan li çog û serê xwe dixe u bi kelagiri dibêje:

-Lawo Dursin, bermaliya min, berdevkê mala min bê lazût çû û mir. Lazût û xiyarên mayî ewê bibin para we.

Ji azadiya Kurdan bigir heya mafê wan yê jiyanê di xeterê de ye. Pirsgirêka heri mezin a sedsalan hê çareser nebûye. Bi zorê hatine koçwarkirin û bi hezaran mirov hatine îşkence kirin û kuştin. Axa Kurdistan bi xwîna şehîdan hatiye avdan.

Ne mimkine ku mirov tevgera Lazan û têkoşina rizgariya netewiya Kurdan bide ber hev.

Hezar carî mixabin ku qûna me li derve maye, hestên me li welêt…

Ma ew jî hal e?

29/06/09

MAYÎN!.....


  Ji gund û deverên me bigir heya heya bi çîya-zozan û gelîyan tev bi mayînan hatine rapêçandin..

Gelek mirov ji sedemên wan mayînan  jîyana xwe  ji dest dane û seqet mane.
Berê herder bi mayînan hatîbu rapêçandin…Rojnamevana Sîwîsrî di dema şerê qirêj de ji sedema tayê evînê û dilketinê, li gel destgirtîyê xwe bi rê dikeve û diçe Kurdîstanê. Demek dûr û dirêj li wê derê cîhwar dibe.
Û min bi wêya re hevpeyvînek piçûk çêkir.

-Xanima delal tu bi salan li Kurdîstanê ma bûyî. Ma ji kerema xwe tu dikarî qala hin bûyerên bandorkêş bikî?

-Dema şerê qirêj ku me dixwest herin cîhekî, em jin li pêş mêran diketin û bi rêve diçûn. Ew durişm ji bo min gelek ecêb bû.
-Ji bo çi?
-Dijminên Kurdan hîle li mêrê Kurdan dikin, lê çi mixabin ku mêrên Kurd jî hîle li me jinan dikin.
-Çawa?
-Hindî ku bîryara bê çalakî hate girtin û li hin deveran ew mayînên mîrovkuj hatin paqijkirin, Camêran mecal û destûr nedan ku jin li pêş wan bimeşin.
-Hella hella! Ma te ji wan pirs nekir ji ber çi sedeman?
-Belê, min ji zilamekî pirs kir: „Apo, di dema şer de hûn li pey jinan dimeşîyan û jin li pêş we bi rêve diçûn we dengê xwe nedikir. Lê îro hûn li pêş dimeşin û jin jî bi şûn ve, ji ber çi sedemê?
-Dema şer mayîn hebûn û me bi zanistî jin li pêş rê dikirîn. Îro mayîn hatine paqijkirin tu tirs nemaye…
Bi berdewamî wiha got:
-Niha herdu alîyên ku bi salan şer kirine dixwazin li hev bên..!?  Lê ji bo lihevhatinê hin sîyasetzan-ronakbîr û şexsîyetên ku wek rûspî têne zanîn, dixwazin serê wan bixwin! Ji ber ku wan rêdikin ser mayînan…

13/06/09

Têxe navê!

 Têkoşîna netewî wisa ne bi hêsan e. Lê di paşerojê de

daxwazên me yên kesanedî bûn êş û bela serê me.

Yekîtî-Wekhevî-Azadî-Serxwebûn û Sosyalîzm.

Ma kê winda kirîye emê bibînîn?

Sosyalîzm?  Çawa ku henekên xwe bi me bikin.

Ew mîrovên ku ji rabûn û rûniştinan wan, ji xwarin û vexwarina wan bigrin heya roja mirine di bin bandora misilmanîyê de bûn, ma wê çawa sosyalîst bin?

Hemû sermîyan, galegalê gotinên tûj, dijîtî û pesindayîn.

Ji bilî vêya çi heye ew e.

Ew demek bû ku me çavgirtî dabu nav! Wek pêşbirkekê bû.

Deee bajoon hûn jî bidin nav!

Werhasil

Zilamek rêvîtîya gund dike û rastî jinikek bedew tê. Xanima delal virde wêde li pey kera xwe dimeşê û kurîyê (dehşik) kerê jî kîrê xwe rep dike, xwe dide wî alî-vî alî û zirtik û lotikan davêje.

Zilam pîştî ku dehşikê dibîne, bi lez dimeşe û dikeve pêşya wan û pesnê xwe dide..

-Lawo nebe ku heya salek din kîrê vî dehşikî ji yê min mezintir bibe!

Jina bedew dema ku va gotinan dibîhîze, heş û aqlê wê ji serî diçe, difire.

-Lawo bê ehlaq, ev çi gotinên te ne?

-Raste xatûna delal, ji vê sedemê tu jin newêre bi min re bizewice.

Piştî wan gotin, pesindan û bergerînê, dilê wan herduyan çêdibe û li wê derê di nav daristanê de bi hevdu şa dibin.

Zilam bilurê xwe têre dike lê jin pê ne razî ye. Hêrs dikeve û dengê xwe bilind dike:

- Heyran qurban çiqas heye têxe navê.

Zilam bi şerm û dengekî nîvmirî hewl dide xwe û didewisîne hundur.

-Wele xanim çi heye ew e.

Çi hebû ew bû.

Her tişt wek xwe nema. Lê Min tiştek ji dûrişm û çalakîyên DTP fahm nekir.

Partîyek fermî. Li jor bîryarên İmralî, li jêr çalakîyên çekdarî.

Dema ku komara demoqratîk, konfederalîzm, çati partîsî, civata ekolojîk

têxin navê û bi serde jî biratîya gelan. Hiş û aqlê mîrov dicemîde.

Lê ew ne wek xwe ne, xuyaye ku bi fort, pesindayîn û gotinên tûj yên kesanedî tecewîzî ramana netewî dikin.

Ew mezin in.

Gelo ma ew çi daxwaz dikin?

Dewlet naxwazin.

Kerê xwe barkirine û li pey daxwazên pûç û vala ketine.

Kerametên din Uhwd…

Dehşikên wek MÎT-Jitem-cerdevan û bi  temamî Ergenekon li hember gelê Kurd rabûne ser pîyan.

U ji tarîya şevê dengê mîrovkujan bilind dibe.

Dixwazin tirs û xofê têxin hundurê me.

Mixabin çi heye ew e…

27/05/09

Laşê min dixure

Cerdewan Osman axa rojekê aciz dibe û dixwaze heya demeke dûr û dirêj ji gund dûr here û berê xwe dide rêvîtîya bajêr. Piştî ku dikeve nav kolanên bajêr, tu kes bala xwe nade wî. Radibe xwe bi xwe loman dike û dibêje:

„ Ez di ar û namûsa van kolanên bajêr kim, bi kuve diçîm tu kes qûna xwe ji ber min ranake lewra tu qedr û qîmeta axatîyê tuneye, hebûn û tunebûna axan bê giramî wek hev e“

Di wê encamê de gundîyekî belengaz wî dinase û destên wî maç dike.

-Wey Osman axayê min, tu bi xêr hatî..

-Lawo va çi hale, bi hezaran mîrov meşîyan û derbas bûn, silavek Xwedê jî nedan min kuro..

-Axayê min ev der bajar e, her kes bi serê xwe ye..

-Tê gîhiştîm….Himmm, ma tu li vir çi karî dikî?

-Ez.masor im..

-Wîîî min di îmana te kiro, ma te hê doh digot “Ez misilman im” law. Kengî tu  bûyî mason?

-Axayê min, ne mason, masor masor. Dema ku pişta yekî biêşe, ew tê ba min û ez pişta wî difirkînim û wî sax dikim.

-Tu bi serê bavê xwe dikî! Lawo laşê min jî dixure kuro, pişta min jî dêşe ha..

-Başe. Lê ne belaşe, divê tu sêsed dirav bidî min..

-Lawo ma tê ji min dirav bistînî qeşmer!

-Bellê ez benî.. 

Piştre diçin hemamê. Ji ber ku gundî jî ji axê acize, diravan ji wî distîne û di gel xwe dibe hemamê, wî teslîmî masorekî dike û ji masor re dibêje: “ Ev zilam axayê gundê me bû. Wî bi tundî û fen û fêlan jîyan li me heram kirîbû.Tu  laşê vî mist e /bifirkîne/, piştî ku rehet bû têxe qûna wî û hew. Wekî din tu karê te pê tune.Tu rojê sed diravî qezenç dikî, aha ji tera dused dirav û helal…!“

Masor axê dibe cîhê germ, lingên wî, milên wî û pişta wî mist dide. Laşê wî nerm dibe û xwe berdide ber lepên masor. Heya ku xew dikeve ser çavê axê. Di wê encamê de masor dike qûna wî û dibe û tîne. Axa bi hêrs dikeve lê newêre biqîre. Xwe virde wêde dike lê bêçare ye. Radibe bi dengekî nizm dibê: „Lawo bênamûs, ezê te bikujim, te çi anî serê min kurê kerê ?!“

Masor dibê:

-Xeberên pîs ji min re mebêje, heya niha min masaja derve kir. Berî niha jî mesaja hindurî..

Masor wî di wî halî de dihêle û ji wir dûr dikeve. Axa radibe û destmalekê li xwe dipêçe, cil û corên xwe li xwe dike lê newêre derkeve der. Îcar xwe bi xwe dibê: „Niha ew gundî bi halê min bihese wê li dinya alemê belav bike, wê bêje axayê min qûnde ye. Dibe ku ev bênamûs nizane masaja derve û ya hindurî çiye. Axir, ne gunehê wî ye. Min got laşê min dixure, laşê te dixure ha, aha te qûn jî li ser kir brakooooooo….!“

14/05/09

TIIIRKİ


 Dikana bilêtfirotina balafiran û ya  donerxanê li rex hevdu bûn, carcaran diçûm li ba wan ji xwe re waxt derbas dikir.

Rojek ji rojan zilamek hat ber deriyê dikana donerxanê û got:
-Baci xêrine bi döner verirmisin! ( ev gotin tê wateya: Xwişkê xwe biçerixîne û carekê bide min)

Piştî ku wî doner sitand, hat rex me û got:
-Memleketî  çok özledim, bana bî bîlet ver. Ama diğer seferkî gîbiî olmasin. Ben ortadan istedim sen arkadan verdîn, perîşan oldum. ( Min bêriya welêt kiriye û bilêtekê bide min. Lê bila wek cara din nebe, min ji nîvî xwest  te ji paş ve da min, perîşan bûm).

Awirên mesûlê buroyê sor bû, bi hêrs ket, bi dengekî nizm lê vegerand:

-Ulan oxlim, îstersen sana önden vereyîm! (Kurê min, dixwazi ji pêş ve bidim te).

-Pahali olmasin (bila erzan be).

-Döndüğünde bana bir avuç toprak getirirmisin? ( Di vegerê de tê kulmek ax ji min re bînî?)
-Ne edeceksin? ( Tê çi bike jê?)
-Toprağini s.... im! Ulan sîz bû Türkçe ile devlet oldûnûz, biz hala  öyle kaldik. (Ezê di axa we nim, hûn bi wê Tiiirrkiya xwe bûn xwedî dewlet, em wek xwe man)

06/03/2009